Aan de hand van hoe de klachten zich voor het eerst voordoen kun je al in een bepaalde richting denken. Bijvoorbeeld na verkoudheid kan er een periode overgevoeligheid van de luchtwegen blijven bestaan. Of mensen die oppervlakkig ademen tijdens inspanning en letterlijk ademtekort komen omdat ze hun volledige longcapaciteit niet benutten. Er kan ook sprake zijn van (inspannings)astma of suboptimale functie van de stembanden. Als het hart een slechtere pompfunctie krijgt door bijvoorbeeld een hartinfarct of langdurig hoge bloeddruk, kan het bloed niet meer goed door de longen worden gepompt. Hierdoor is er minder zuurstof in de bloedbaan hetgeen het lichaam compenseert door snellere ademen: zodat alle organen toch de benodigde zuurstof krijgen. Dit fenomeen heet hartfalen.
Afwijkingen in het bloed, bijvoorbeeld tekort aan rode bloedlichaampjes, kunnen ook van invloed op het kortademigheidsgevoel. Bij sporters komt het geregeld voor dat door de intensieve sportbeoefening de ijzervoorraad slinkt en er niet voldoende rode bloedlichaampjes worden aangemaakt. Door middel van diverse testen (bloedonderzoek, longfunctieonderzoek, inspanningstest) wordt de
onderliggende oorzaak onderzocht. Waarna een passende behandeling gestart kan worden.
